Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Jeżeli wraz ze sprzętem AGD oferowana jest gwarancja, to sprzedawca ma ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego (wyrok TSUE z 8 lipca 2021 r., C-695/19)

Jeden z portugalskich sprzedawców sprzętu AGD oferował swoim klientom możliwość zakupu dodatkowej gwarancji na ten sprzęt. Gwarancja była zwolniona z VAT (w tej sprawie nie rozstrzygano, czy świadczenie gwarancyjne powinno być elementem świadczenia złożonego wraz ze sprzedażą sprzętu). Sprzedawca uznał, że pomimo zwolnienia gwarancji z VAT (jako usługi ubezpieczeniowej), ma pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego. Argumentował, że gwarancja jest usługą pomocniczą, a takie usługi mogą być wyłączone z kalkulacji proporcji sprzedaży, która ogranicza prawo do odliczenia.

Trybunał był odmiennego zdania. Zauważył, że usługi ubezpieczeniowe nie są wymienione w Dyrektywie VAT jako te, które mogą być wyłączone z kalkulacji proporcji. Nie są one również usługami finansowymi, które również w pewnych przypadkach podlegają takiemu wyłączeniu.

Dla klasyfikacji sprzedaży posiłku jako dostawy lub usługi ważna jest decyzja klienta (wyroki NSA z 30 lipca 2021 r., sygn. I FSK 1290/18, I FSK 1678/18, I FSK 1461/18, I FSK 1749/18, I FSK 1516/18, I FSK 1649/18)

Spór w przedmiotowych sprawach dotyczył sprzedaży posiłków przez restauracje typu fast-food i ustalenia, na tle stanu prawnego sprzed wejścia w życie nowej matrycy stawek VAT (tj. sprzed 1 lipca 2020 r.), kiedy takie transakcje należało traktować jako dostawy podlegające VAT w wysokości 5%, a kiedy jako świadczenie usług związanych z wyżywieniem, opodatkowane VAT w wysokości 8%.

Rozstrzygnięcia te zostały wydane po wyroku TSUE, który w kwietniu tego roku orzekał w sprawie zainicjowanej skargą franczyzobiorcy sieci restauracji szybkiej obsługi, oferującej posiłki m.in. na wynos. Zgodnie z orzeczeniem TSUE, jeśli klient postanowi zabrać zakupione danie na wynos, należy uznać, że podatnik dokonuje na jego rzecz dostawy towarów, która może być opodatkowana obniżoną stawką VAT w wysokości 5%. Natomiast jeśli klient zdecyduje się skorzystać z udostępnionej przez podatnika infrastruktury umożliwiającej konsumpcję posiłków na miejscu (np. z obsługi kelnerskiej, ze stolika, krzesła, sztućców, toalety, szatni i innych udogodnień) – wówczas należy uznać, że mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, opodatkowanej stawką VAT w wysokości 8%.

W ustnym uzasadnieniu NSA, bazując na powyższych wskazówkach TSUE, wskazał, że w rozpatrywanej sprawie dla ustalenia właściwiej stawki VAT nie była istotna klasyfikacja statystyczna produktu czy sposób jego zapakowania. Potwierdził, że istotne znaczenie należy przypisać decyzji podejmowanej przez klienta. Jeśli zdecydował się on zakupić posiłek na wynos, to należy uznać, że mamy do czynienia z dostawą gotowego dania opodatkowaną wg stawki VAT w wysokości 5%. Jeśli natomiast klient skorzystał z usług wspomagających dostawę posiłków – wówczas zastosowanie powinna znaleźć stawka VAT w wysokości 8%, właściwa dla usługi.

Stałe miejsce prowadzenia działalności nie powstanie, gdy brakuje bezpośredniego nadzoru nad pracownikami (wyrok NSA z 29 lipca 2021 r., sygn. I FSK 660/18)

Sprawa dotyczyła włoskiej spółki zajmującej się sprzedażą okapów, silników elektrycznych oraz rozwiązań wentylacyjnych do pomieszczeń kuchennych. We wniosku o wydanie interpretacji podatkowej wyjaśniła, że sprzedaje towary nabywane od polskiego podmiotu powiązanego, który w oparciu o zawartą z nią umowę zajmuje się ich produkcją, częściowo z komponentów dostarczanych przez spółkę. Dodała, że oprócz produkcji na zlecenie, spółka nabywa od podmiotu powiązanego również usługi logistyczne, administracyjne oraz marketingowe. Spółka wskazała ponadto, że nie posiada w Polsce zaplecza technicznego w postaci nieruchomości, maszyn lub urządzeń będących jej własnością oraz własnego personelu.

Zarówno organ interpretacyjny jak i sąd I instancji nie zgodziły się ze spółką, że nie posiada ona stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Za przesądzający na niekorzyść spółki argument organy podatkowe uznały, że korzysta ona z zasobów pomocniczych podmiotu powiązanego, które obejmują wszelkie płaszczyzny prowadzenia działalności gospodarczej.

NSA przyznał jednak rację spółce, a kluczowy dla tej oceny okazał się brak nadzoru z jej strony nad personelem podmiotu powiązanego. NSA uznał, że skoro spółka nie posiada w Polsce własnych pracowników, którzy wykonywaliby na jej rzecz jakiekolwiek czynności, a pracownicy podmiotu powiązanego nie podlegają jej instrukcjom lub bezpośredniej kontroli, to nie można przyjąć, że dysponuje niezbędnym zapleczem personalnym. W konsekwencji NSA uznał, że spółka włoska nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Zmiany w prawie

Slim VAT 2 przekazany Prezydentowi do podpisu

Parlament zakończył prace nad ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe, wprowadzającej tzw. pakiet Slim VAT 2. Ustawa została przedłożona do podpisu Prezydenta, a większość jej przepisów ma wejść w życie 1 października 2021 r.

„Polski Ład” obejmie również VAT

Zmiany w regulacjach podatkowych, które mają wejść w życie już od 1 stycznia 2022 r., mają dotyczyć również obszaru VAT. Planowane jest m.in. umożliwienie wspólnego rozliczania się przez kilku podatników w ramach tzw. grup VAT.

Propozycje podatkowe przedstawione w ramach „Polskiego Ładu” podsumowujemy na naszych stronach w odrębnej analizie.

Nowy projekt ustawy w sprawie faktur ustrukturyzowanych

Opublikowana została nowa wersja projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, który dotyczy wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) oraz możliwości wystawiania i otrzymywania nowego rodzaju faktur (tj. faktur ustrukturyzowanych) za pośrednictwem tego systemu. Ministerstwo Finansów zaprezentowało również roboczą wersję struktury logicznej e-Faktury oraz zestaw przykładowych plików e-Faktury, które obrazują sposób wypełnienia struktury w określonych przypadkach.

Więcej informacji o nowym projekcie ustawy znajdziecie Państwo w odrębnym artykule.

Objaśnienia w zakresie kas wirtualnych i płatności na konto

Ministerstwo Finansów opublikowało na swoich stronach Objaśnienia podatkowe z 12 sierpnia 2021 r. w sprawie ulgi na zakup kas rejestrujących mających postać oprogramowania i obowiązku prowadzenia ewidencji na kasie rejestrującej sprzedaży, za którą płatność nastąpiła za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.

Wkrótce na naszych stronach opublikujemy tekst omawiający zasady przedstawione w tym dokumencie.