Polska Strefa Inwestycji

Artykuł

Zmiany w Rozporządzeniu regulującym działalność w Polskiej Strefie Inwestycji

Strefa Ulg i Dotacji (1/2022) | 3 stycznia 2022 r.

Opublikowano nowelizację Rozporządzenia Rady Ministrów regulującego działalność przedsiębiorstw w ramach tzw. Polskiej Strefy Inwestycji. Zmiany mają na celu zwiększenie atrakcyjności lokowania inwestycji w Polsce oraz dostosowanie krajowych regulacji dot. pomocy publicznej do przepisów unijnych. Poniżej przedstawiamy szczegóły nowych rozwiązań.

30 grudnia 2021 r. opublikowana została nowelizacja Rozporządzenia Rady Ministrów z 28 sierpnia 2018 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji (dalej: Rozporządzenie PSI). Wprowadzone przez ustawodawcę zmiany z jednej strony mają zwiększyć atrakcyjność lokowania inwestycji w Polsce (w tym zwłaszcza stanowić bodziec inwestycyjny dla polskich przedsiębiorców), z drugiej dostosować regulacje krajowe do znowelizowanych przepisów unijnych regulujących regionalną pomoc publiczną.

Wprowadzone zmiany stanowią także odpowiedź ustawodawcy na wątpliwości przedsiębiorców ubiegających się o wsparcie, zgłaszane od momentu wejścia w życie przepisów regulujących funkcjonowanie Polskiej Strefy Inwestycji i instrumentu minimalizacji negatywnych skutków wywołanych pandemią Covid-19 w polskiej gospodarce.

Jedną z kluczowych zmian wprowadzonych przez nowelizację, jest obniżenie minimalnej kwoty nakładów inwestycyjnych (uprawniających do wsparcia) o 50% dla tzw. reinwestycji, tj. inwestycji polegającej na:

  • zwiększeniu zdolności produkcyjnej istniejącego przedsiębiorstwa,
  • dywersyfikacji produkcji zakładu poprzez wprowadzenie produktów uprzednio nieprodukowanych,
  • zasadniczej zmianie procesu produkcyjnego istniejącego zakładu.


Powyższe obniżenie dotyczy wyłączenie dużych i średnich przedsiębiorców, a 50% redukcja minimalnych nakładów inwestycyjnych obliczana jest od wysokości minimalnych nakładów uwzględniających obniżone już o 90% nakłady dla inwestycji realizowanych przez średnich przedsiębiorców lub obniżone o 95% nakłady dla inwestycji w nowoczesne usługi dla biznesu.

Przykład: jeśli średni przedsiębiorca chciałby zrealizować nową inwestycję polegającą na zwiększeniu zdolności produkcyjnych np. w Gorzowie Wielkopolskim, to minimalne nakłady inwestycyjne jakie zobowiązany będzie ponieść wynosić będą 5 mln PLN (kwotą „bazową” jest 100 mln PLN, pomniejszone o 90% z uwagi na realizację inwestycji przez średniego przedsiębiorcę i następnie pomniejszone o 50% z uwagi na inwestycję polegającą na reinwestycji).

Ponadto obniżono minimalny próg nakładów inwestycyjnych dla wszystkich inwestycji realizowanych przez średnich przedsiębiorców o dodatkowe 10% - aktualnie minimalne nakłady inwestycyjne w przypadku średniego przedsiębiorcy redukuje się o 90% w stosunku poziomu „bazowego” (tzn. kwoty nakładów, które musi ponieść duże przedsiębiorstwo by uzyskać wsparcie).

Ustawodawca w uzasadnieniu znowelizowanego Rozporządzenia PSI zastrzegł jednak, że wymienione powyżej obniżenia minimalnych nakładów inwestycyjnych mają charakter czasowy i obowiązywać będą wyłącznie przez 12 miesięcy, tj. do 1 stycznia 2023 r. (stosowny przepis wskazujący na terminowość ww. obniżenia nie znalazł się jednak w samej treści Rozporządzenia).

Nowelizacja Rozporządzenia PSI przyniosła także rozszerzenie listy średnich miast tracących funkcje społeczno-gospodarcze (tzw. miasta SOR), oraz doprecyzowanie, że obniżenie minimalnych nakładów inwestycyjnych do 10 mln PLN (dla dużego przedsiębiorcy), poza samym obszarem miasta i gminy wskazanych na liście miast SOR, dotyczyć będzie również gmin graniczących z tą gminą lub miastem wskazanym na liście SOR. Na zaktualizowanej liście znalazły się dodatkowo takie miasta jak Głogów, m. Legnica, Świdnica, Świecie, Lubartów, Łuków, Łask, Opoczno, Lębork, Chojnice, m. Piekary Śląskie, m. Siemianowice Śląskie, Zawiercie, Ostróda, Iława, Chodzież, Stargard.

W związku ze zmianą mapy pomocy regionalnej, wprowadzonej nowelizacją przepisów na poziomie unijnym, ustawodawca dostosował także okres na jaki (po zmianie intensywności pomocy publicznej wynikającej z implementowania Wytycznych Komisji Europejskiej w sprawie regionalnej pomocy państwa) wydawane będą decyzje o wsparciu, tj.:

  • przedsiębiorcy realizujący inwestycje na terenie województwa dolnośląskiego, wielkopolskiego lub w gminach należących do regionu warszawskiego stołecznego otrzymają decyzję o wsparciu na 10 lat,
  • przedsiębiorca, który inwestycję ulokuje na obszarze o maksymalnej intensywności pomocy publicznej wynoszącej 30% lub 40% otrzyma decyzję o wsparciu na lat 12,
  • natomiast w przypadku nowej inwestycji zlokalizowanej w regionie o maksymalnej intensywności pomocy publicznej wynoszącej 50% decyzja o wsparciu wydana zostanie na lat 15.

Dodatkowo ustawodawca doprecyzował, że liczba kryteriów jakościowych, których wypełnienie powinien zadeklarować przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie, dla obszarów o maksymalnej intensywności pomocy publicznej 40% wynosi 5.

Dotychczas w decyzji o wsparciu wskazywane były maksymalne koszty nowej inwestycji stanowiące 130% nakładów inwestycyjnych, których poniesienie planował przedsiębiorca.

Aktualnie obowiązujące przepisy wyłączają taką możliwość – w decyzji o wsparciu wskazana będzie wyłącznie kwota nakładów inwestycyjnych, których poniesienie przedsiębiorca zadeklaruje. Zmiana ta jest niekorzystna dla przedsiębiorców – 30% nadwyżka kosztów inwestycyjnych stanowiła dla przedsiębiorców swoisty bufor na wypadek wzrostu cen aktywów, które przedsiębiorca zamierzał nabyć w ramach nowej inwestycji czy też zabezpieczała ewentualne wahania kursowe dla wydatków, które przedsiębiorca planował ponieść w walucie obcej.

Istotną zmianą, wprowadzoną w znowelizowanej wersji Rozporządzenia PSI, niestety niekorzystną dla przedsiębiorców, jest również wyeliminowanie możliwości sumowania nakładów kwalifikowanych i dwuletnich kosztów pracy przy weryfikacji wypełnienia przez przedsiębiorcę kryterium ilościowego - przedsiębiorcy ubiegający się o wydanie decyzji o wsparciu nie będą już mogli, tak jak dotychczas, na potrzeby wykazania poniesienia minimalnej puli wydatków kwalifikowanych sumować nakładów inwestycyjnych i dwuletnich kosztów pracy nowej inwestycji.

Ponadto ustawodawca wprowadził przepis pozwalający na zaliczenie do wydatków kwalifikowanych kosztów związanych z najmem lub dzierżawą poniesionych wyłącznie w okresie 5 lat (w przypadku dużych przedsiębiorców) albo 3 lat (w przypadku mikro-, małych lub średnich przedsiębiorców) liczonych od dnia zakończenia nowej inwestycji. Uzasadniając tę zmianę legislator wskazał, że ma ona charakter doprecyzowujący okres w jakim koszty poniesione w związku z realizacją nowej inwestycji mogą być uznane za kwalifikowane. Przepis ten może być w przyszłości przedmiotem sporu z organami, literalne brzmienie przepisu wskazuje bowiem, że wydatki związane z najmem lub dzierżawą ponoszone w okresie realizacji inwestycji nie będą liczone do puli wydatków kwalifikowanych - a jedynie te poniesione w ciągu 5 (lub odpowiednio 3) lat po zakończeniu inwestycji.

Dodatkowo w znowelizowanych przepisach Rozporządzenia PSI doprecyzowano także, że warunek nowości środków trwałych nabywanych przez dużego przedsiębiorcę nie dotyczy środków trwałych nabywanych w związku z realizacją nowej inwestycji polegającej na nabyciu aktywów należących do zakładu, który został zamknięty lub zostałby zamknięty, gdyby zakup nie nastąpił. Ustawodawca w uzasadnieniu wskazuje, iż zmiana ma charakter jedynie doprecyzowujący co świadczy o tym, że taka możliwość istniała także przed nowelizacją przepisów.

Poza korzystną zmianą polegającą na obniżeniu kryteriów ilościowych dla reinwestycji, dostosowując regulacje krajowe do unijnych, ustawodawca wykluczył możliwość objęcia wsparciem reinwestycji realizowanej przez dużego przedsiębiorcę na terenie trzech obszarów:

  • województwa dolnośląskiego,
  • województwa wielkopolskiego,
  • obszaru regionu warszawskiego stołecznego.

Powyższa zmiana podyktowana jest koniecznością dostosowania regulacji krajowych do obowiązujących przepisów unijnych - w związku z zaimplementowaniem Wytycznych KE w sprawie regionalnej pomocy państwa, na mocy Rozporządzenia RM z 14 grudnia 2021 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej na lata 2022–2027, od dnia 1 stycznia 2022 r. ww. obszary należeć będą do regionów C, a w konsekwencji duży przedsiębiorca będzie mógł realizować tam jedynie inwestycję początkową na rzecz nowej działalności gospodarczej.

Zmiany wprowadzone zostały także w katalogu kryteriów jakościowych – usunięto dwa kryteria jakościowe zrównoważonego rozwoju gospodarczego (tj.: osiągnięcie odpowiedniego poziomu sprzedaży poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz utworzenie centrum nowoczesnych usług dla biznesu o zasięgu wykraczającym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). Ustawodawca uzupełnił za to listę kryteriów jakościowych o 4 dodatkowe, tj.:

  • wykorzystanie potencjału zasobów ludzkich,
  • tworzenie powiązań regionalnych,
  • robotyzacja i automatyzacja procesów,
  • nowa inwestycja w odnawialne źródła energii.

Utrzymany został obowiązek zadeklarowania przynajmniej po jednym z kryteriów zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego.

Poza powyższym, w zakresie kryterium zrównoważonego rozwoju gospodarczego dotyczącego inwestycji w strategiczne sektory gospodarcze wprowadzono dwie zmiany: z jednej strony ograniczono zakres kodów PKWiU przez wyeliminowanie PKWiU, które zgodnie z regulacjami unijnymi mogą dotyczyć przedmiotu działalności gospodarczej lub sektora wyłączonego z możliwości udzielenia regionalnej pomocy inwestycyjnej, jednocześnie wskazując, że kryterium to będzie spełnione jeśli działalność przedsiębiorcy, która objęta ma zostać wsparciem, mieścić się będzie w zakresie strategicznych sektorów gospodarczych lub w inteligentnych specjalizacjach województwa, w którym zlokalizowana będzie inwestycja (a nie jak dotychczas, w obu tych zakresach).

Druga ze wskazanych powyżej zmian jest istotna dla przedsiębiorców, nie zawsze bowiem inteligentna specjalizacja województwa, w którym lokalizowana była inwestycja objęta wsparciem, pokrywała się z przedmiotem działalności przedsiębiorcy i strategicznym sektorem gospodarczym. Aktualnie, dla zadeklarowania tego kryterium wystarczającym jest, aby inwestycja mieściła się w zakresie strategicznego sektora gospodarczego lub inteligentnej specjalizacji.
 

Nowelizacją Rozporządzenia PSI wprowadzono także nowy wzór wniosku o wydanie decyzji o wsparciu. Najistotniejszą zmianą niewątpliwie jest obowiązek uwzględniania planu finansowego w dokumentach aplikacyjnych. W punkcie 3.4 znowelizowanego wniosku, w którym przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie powinien opisać nową inwestycję, uwzględnione muszą być następujące informacje:

  • opis dotychczas prowadzonej działalności (z wyszczególnieniem działalności prowadzonej na terenie województwa oraz w przypadku reinwestycji – dodatkowo w ramach zakładu),
  • cel realizacji nowej inwestycji,
  • szczegółowy opis, na czym będzie polegać inwestycja,
  • planowane koszty i zatrudnienie,
  • plan finansowy, źródła finansowania przedsięwzięcia,
  • rachunek wyników i prognozę bilansu – projekcję na okres minimum 5 lat,
  • krótka analiza marketingowa zawierającą: opis i analizę konkurencji, opis i analizę rynku zbytu,
  • schemat grupy kapitałowej, w ramach której działa wnioskodawca.

Powyższa zmiana niewątpliwie doprowadzi do ujednolicenia danych podawanych przez przedsiębiorców ubiegających się o wsparcie na terenie całej Polskiej Strefy Inwestycji, jednocześnie jednak spowoduje większe zaangażowanie już na etapie przygotowywania dokumentów aplikacyjnych (dotychczas bowiem nie wszyscy zarządzający obszarami SSE wymagali np. prognozy finansowej dla nowej inwestycji).

W nowym formularzu uwzględniono również m. in. konieczność wskazania przez przedsiębiorcę głównego kodu PKWiU działalności prowadzonej w ramach nowej inwestycji oraz kodów dodatkowych. Ponadto w aktualnie obowiązującym formularzu aplikacyjnym przedsiębiorca powinien określić czy nieruchomość, na której zamierza realizować nową inwestycję objęta jest terenem SSE i jeśli tak, to w jakiej części (procentowo).

Podsumowanie

Część wprowadzonych zmian, jak np. tymczasowe obniżenie minimalnych nakładów inwestycyjnych dla reinwestycji czy dodatkowe obniżenie minimalnych nakładów inwestycyjnych w przypadku średnich przedsiębiorców ocenić należy pozytywnie – niewątpliwie przyczynią się one do zwiększenia dostępu pomocy publicznej dla większej ilości podmiotów, a ich tymczasowy charakter może spowodować zwiększone zainteresowanie decyzjami o wsparciu w ciągu najbliższych 12 miesięcy.

Jednocześnie jednak dostosowanie regulacji krajowych do zmian wprowadzonych w przepisach regulujących regionalną pomoc publiczną na poziomie wspólnotowym, w niektórych obszarach znacząco ograniczy możliwość wsparcia inwestycji planowanych przez duże podmioty prowadzące już działalność gospodarczą w tych lokalizacjach.

Istotną zmianą jest także ujednolicenie informacji wskazywanych przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie decyzji o wsparciu, który aktualnie w opisie nowej inwestycji musi zawierać taki dane jak m. in. projekcję rachunku wyników i prognozę bilansu na okres przynajmniej 5 lat czy plan finansowy nowej inwestycji.

 

Autorzy: Maciej Guzek, Michał Gosek, Agnieszka Szczotkowska

Czy ta strona była pomocna?