Analizy
Działalność badawczo-rozwojowa w praktyce
Przykłady działań B+R prowadzonych przez przedsiębiorców
Strefa Ulg i Dotacji (10/2020) | 6 sierpnia 2020 r.
Przedsiębiorstwa bardzo często mają wątpliwości czy ich „codzienna” działalność produkcyjna zawiera elementy działalności B+R i czy tym samym mogą skorzystać z ulgi badawczo-rozwojowej. Poniżej prezentujemy kilka przykładów z różnych branż, które pomogą lepiej zrozumieć czym w praktyce jest działalność B+R.
Co to jest działalność badawczo-rozwojowa (B+R)?
Działalność badawczo-rozwojowa z definicji art.4 pkt 26 ustawy o CIT definiowana jest jako działalność twórcza obejmująca badania naukowe (aplikacyjne) lub prace rozwojowe. Dodatkowo, jak wskazuje definicja, powinna być prowadzona w sposób systematyczny w celu zwiększania zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Innymi słowy, działalność B+R powinna prowadzić do stworzenia nowego rozwiązania, a proces twórczy nie powinien być działalnością prowadzoną rutynowo, czyli zgodnie z przyjętym i powszechnie obowiązującym schematem (co np. może oznaczać rutynową kontrolę jakości).
Co oznacza prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej w kontekście rozliczeń podatkowych?
Wpisywanie się prowadzonej przez przedsiębiorstwa działalności w definicję działalności badawczo-rozwojowej pozwala od 2016 r. na skorzystanie z Ulgi podatkowej na działalność badawczo-rozwojową. Ulga B+R pozwala na dodatkowe odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na działalność B+R. Chodzi tu przede wszystkim o wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, co pozwala w przypadku niektórych wydatków na dwukrotne rozliczanie ich w wyniku podatkowym. Innymi słowy: każde 100 zł wydatkowane na B+R daje 200 zł efektywnego odliczenia od podstawy opodatkowania.
| Rozliczenie bez ulgi podatkowej B+R | Rozliczenie podatkowe z ulgą B+R | |
|---|---|---|
| Przychody podatkowe | 10 000 000 | 10 000 000 |
| Koszty podatkowe, w tym: | 8 000 000 | 8 000 000 |
| * wydatki na działalność B+R | 1 500 000 | 1 500 000 |
| Podstawa opodatkowania | 2 000 000 | 500 000 |
| Podatek (19%) | 380 000 | 95 000 |
Dodatkowo, prowadzenie działalności B+R i pozyskiwanie w jej wyniku określonych praw własności intelektualnej, pozwala na zastosowanie preferencyjnej stawki podatku na poziomie 5% (zamiast 19%) do przychodów uzyskiwanych z tytułu udostępnienia czy sprzedaży takich praw, ale także do części przychodu uzyskiwanego ze sprzedaży produktów i usług, na których wartość prawa takie się składają.
Działalność B+R w praktyce - przykłady
W praktyce, w codziennej działalności produkcyjnej prowadzonej przez przedsiębiorców, którzy nie posiadają dedykowanego badaniom działu B+R, przedsiębiorcy mają problem z wyodrębnieniem tych elementów ich działalności, które w jakimś stopniu mogą wpisywać się w obowiązujące definicje. Z tego powodu poniżej przedstawiamy kilka przykładów, które pozwolą lepiej zrozumieć, czym w praktyce jest działalność B+R.
Zapisz się: "Strefa Ulg i Dotacji"
Subskrybuj i otrzymuj na maila powiadomienia o nowych wydaniach newslettera.
Zapisz się- Przykład 1: Zakład przetwórstwa mięsnego
Przedsiębiorca jest średniej wielkości zakładem przetwórstwa mięsnego. Produkuje wędliny i wyroby garmażeryjne, a w swoim sklepie sprzedaje również mięso z własnego rozbioru. Aby nadążyć za trendami i potrzebami klientów, co roku wprowadza kilka nowych produktów.
Analiza działalności B+R:
Z punktu widzenia Ulgi B+R prace związane z opracowaniem zupełnie nowych receptur, polegające na analizie i doborze składników, wykonaniu badań np. mikrobiologicznych i trwałościowych, a także prace nad opracowaniem nowego produktu w celu wykonania na nim różnych badań związanych z określeniem składu, konsystencji, pobraniem próbek - należy uznać za działalność badawczo-rozwojową. Działania takie prowadzą do powstania zupełnie nowego rozwiązania, nawet jeśli po części bazują na posiadanej wiedzy i doświadczeniu.
- Przykład 2: Zakład przetwórstwa mięsnego (2)
Przedstawione w poprzednim przykładzie przedsiębiorstwo jest od czasu do czasu zmuszone, przez zmieniające się przepisy (np. wytyczne UE), do znaczącej modyfikacji istniejących receptur np. pod względem ilości dodawanej soli i środków konserwujących.
Analiza działalności B+R:
Analizując taki przykład, należy odpowiedzieć sobie na pytanie: czy modyfikacje składu produktów związane są z koniecznością doboru prawie od podstaw innych składników - tak aby smak, wygląd i konsystencja nie uległa zmianie? Jeśli tak jest, a zmiana proporcji dodania lub w ogóle - dodatku jakiegokolwiek składnika wymaga przeprowadzania takich prac jak przy tworzeniu nowej receptury – to jest to działalność B+R. Jeśli natomiast zmiana jest nieistotna z punktu widzenia produktu, to nie można takich prac uznać za B+R.
- Przykład 3: Producent materiałów budowlanych
Spółka X prowadzi działalność produkcyjną w obszarze materiałów budowlanych. Materiały to częściowo produkty znormalizowane, a częściowo produkty powstające na specjalne życzenie klientów, którzy do stosowanych konstrukcji potrzebują materiały o podwyższonych parametrach (np. mrozoodporności lub wytrzymałości). Takie zamówienia wiążą się z koniecznością opracowania nowych receptur, przeprowadzenia badań laboratoryjnych i testów wytrzymałościowych.
Analiza działalności B+R:
Działania związane z opracowaniem nowej receptury, a następnie przeprowadzeniem badań związanych z określeniem własności nowego produktu i testów związanych z weryfikacją zakładanych parametrów należy uznać za działalność B+R.
- Przykład 4: Producent części samochodowych
Spółka Y jest dużym producentem części samochodowych do różnych marek samochodów osobowych. Specyfikacja techniczna i projekt każdego z wytwarzanych produktów jest narzucana Spółce przez klienta. Rolą Spółki Y jest wytworzenie zleconego produktu zgodnie z narzuconą specyfikacją. W sytuacjach, w których produkt jest zupełnie nowy na rynku lub odznacza się specyficzną geometrią, Spółka jest zmuszona do ingerencji w swój proces produkcyjny. Zmiany projektowe obejmują m.in. opracowanie nowego sposobu podawania komponentów między gniazdami procesowymi, przeprojektowywanie elementów linii produkcyjnej. Wiąże się to również z koniecznością weryfikacji w trakcie testów wykonalności technicznej nowego produktu, a także testami ustawień procesowych i koniecznością osiągnięcia zakontraktowanej wydajności produkcyjnej.
Analiza działalności B+R:
Brak konieczności opracowania przez Spółkę Y nowych produktów absolutnie nie wyklucza prowadzenia działalności B+R w obszarze tworzonych innowacji procesowych. Oznacza to, iż prace związane z koniecznością dostosowania parku maszynowego i opracowania nowych rozwiązań pozwalających na osiągnięcie zakładanego wolumenu produkcyjnego będzie można, co do zasady, uznać za działalność B+R.
- Przykład 5: Spółka z branży IT
Spółka z branży IT opracowuje na zamówienie klienta oprogramowanie sterujące do urządzeń produkcyjnych w obszarze przetwórstwa warzyw i owoców. Każde zamówienie jest inne (ponieważ dotyczy innego zakładu produkcyjnego), wymaga więc dostosowania oprogramowania do sterowania urządzeniami w sposób kompatybilny z istniejącymi na linii przetwórczej.
Analiza działalności B+R:
Tworzenie nowego oprogramowania dla klienta nie zawsze oznacza prowadzenie działalności B+R. Jeśli dostosowanie do potrzeb linii produkcyjnej klienta wymaga dużej ingerencji w kody, algorytmy, dopisanie pewnych funkcji do tej pory niestosowanych w napisanym przez Spółkę oprogramowaniu, to takie działania będzie można uznać za B+R. Jeśli natomiast każde zamówienie to nieznaczne modyfikacje – nawet związane z nadpisaniem części kodu - już raz napisanego oprogramowania to takich prac, co do zasady, nie zakwalifikujemy do działalności B+R.
- Przykład 6: Producent opakowań z tworzyw sztucznych
Producent opakowań z tworzyw sztucznych w związku z koniecznością redukcji śladu środowiskowego opakowań, wprowadza opakowania z materiałów biodegradowalnych. Materiał kupuje od jednego z krajowych producentów, jednak nowe opakowanie musi spełnić normy dla przechowywania w nim produktów. Dodatkowo, aby je wytworzyć musi dobrać parametry procesowe dla praktycznie wszystkich maszyn i urządzeń na swojej linii produkcyjnej (m.in. sposób cięcia, formowania opakowania, zgrzewania, laminacji itp.).
Analiza działalności B+R:
Producent opakowań wprowadzając do swojej produkcji nowy i do tej pory nieużywany materiał musi przeprowadzić szereg prac pozwalających na wyprodukowanie opakowania. Takie prace jak badania materiału i samego produktu pod kątem kompatybilności z przechowywanym produktem, a także związane z opracowaniem parametrów procesu wytwarzania nowych opakowań, należy uznać za działalność B+R.
- Przykład 7: Producent urządzeń do przetwarzania odpadów
Producent urządzeń do przetwarzania odpadów wytwarza instalacje dla różnych odpadów komunalnych i przemysłowych, specjalnie dedykowane i dostosowane do potrzeb zamawiającego je klienta. Instalacje muszą spełniać szereg wymagań pod kątem ilości, składu odpadów, wielkości, rodzaju rozdrobnienia itp. Każdy projekt w zależności od zamówienia jest inny i wymaga od producenta przeprowadzenia prac związanych z zaprojektowaniem, budową pewnych rozwiązań prototypowych i przetestowaniem ich. W ramach proponowanych usług instalacja jest montowana przez producenta u klienta.
Analiza działalności B+R:
Prace związane z opracowaniem rozwiązania autorskiego i mocno zindywidualizowanego polegające na projektowaniu, budowie prototypu i jego testowaniu można uznać za działalność B+R. Natomiast etap prac związanych z instalacją i sprawdzeniem gotowego rozwiązania u klienta należy, co do zasady, wyłączyć, ponieważ są niezbędnym elementem wdrożenia, jednak same w sobie nie stanowią działalności B+R.
Podsumowanie
Podane powyżej przykłady stanowić mogą pewne wytyczne wspomagające proces analizy własnej działalności pod kątem zrealizowanych projektów i prowadzonej działalności. Zidentyfikowanie pełnego zakresu wymaga rozważenia np.:
- Jakie nowe / ulepszone produkty były ostatnio opracowywane w celu wprowadzenia na rynek
- Czy wymagało to ingerencji w proces wytwarzania? Jeśli tak - jakiej i w jakim zakresie?
- Jakie prace były realizowane w trakcie opracowania nowego produktu?
Prowadzenie przez przedsiębiorców działalności badawczo-rozwojowej poza możliwością skorzystania z ulgi B+R, pozwala także na rozważenie możliwości skorzystania z bezzwrotnych dotacji w wysokości nawet 80% kosztów prowadzonych prac.
Reasumując, pogłębiona analiza własnej działalności może być związana z wymierną korzyścią – czyli identyfikacją kosztów działalności B+R, których odliczenie w ramach funkcjonującej Ulgi B+R lub pozyskanie dotacji na działalność B+R może przynieść przedsiębiorcy wymierną korzyść.
Kontakt:
