Kluczowe zmiany w pomocy publicznej dla przedsiębiorców

Artykuł

Kluczowe zmiany w pomocy publicznej dla przedsiębiorców

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych (GBER)

Strefa Ulg i Dotacji (14/2021) | 4 sierpnia 2021 r.

23 lipca 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła projektowane zmiany w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych (GBER - General Block Exemption Regulation) regulujące zasady przyznawania pomocy publicznej na różne rodzaje przedsięwzięć, mające na celu rozszerzenie jego zakresu i zapewnienie spójności wspólnotowych oraz krajowych przepisów regulujących udzielanie pomocy publicznej. Zmiany są wynikiem gospodarczych i finansowych skutków pandemii COVID-19 i mają stanowić pomoc dla przedsiębiorstw, które odczuły jej negatywne skutki.

Pomoc publiczna na B+R

Istotne zmiany zaproponowano m.in. w zakresie wsparcia projektów z zakresu badań, rozwoju i innowacji, które otrzymały tzw. pieczęć doskonałości w ramach Programów Horyzont 2020 i jego następcy - Horyzont Europa, a także współfinansowanych projektów badawczo-rozwojowych lub działań obejmujących łączenie zespołów w ramach tych dwóch programów.

Projekty, które nie mogą być finansowane w ramach programu ramowego Horyzont ze względu na brak dostępnego budżetu, będą mogły korzystać z dofinansowania ze środków krajowych oraz europejskich na lata 2014-2020 oraz 2021–2027. Przyznane wsparcie nie będzie warunkowo podlegać obowiązkowi uprzedniej notyfikacji.

Zmiany dotyczą także projektów, które uzyskały znak jakości w postaci pieczęci doskonałości w ramach pomocy na działania „Marie Skłodowska-Curie” oraz weryfikację poprawności projektu ERBN.

Pomoc publiczna dla MŚP oraz w ramach EWT

Nowelizacja wprowadza także zmiany w istniejących programach dla przedsiębiorstw z sektora MŚP, uczestniczących w projektach grupy operacyjnej - europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa (EPI) i w projektach na rzecz rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (RLKS) oraz programów realizowanych w ramach Europejskiej Współpracy terytorialnej (EWT), m.in. Interreg Europa.

Zmiany dotyczą przede wszystkim uproszczenia procedury przyznawania pomocy publicznej (ograniczenie obowiązku notyfikacji przy spełnieniu określonych warunków) oraz wyłączenia wymogu spełnienia tzw. „efektu zachęty”, czyli wykazania, że bez pomocy inwestycja nie byłaby realizowana.

Zmieniony ma zostać także katalog kosztów kwalifikowanych oraz zniesione ograniczenie intensywności pomocy do 50% kosztów kwalifikowanych.

Analogicznie jak w przypadku innych krajowych instrumentów pomocy, wsparcie udzielane w formie gwarancyjnej (m.in. pożyczki i dotacje) z Funduszu InvestEU (którego zadaniem jest zapewnienie gwarancji finansowania dla projektów inwestycyjnych przez instytucje finansowe) nie będzie podlegać obowiązkowi uprzedniego zgłoszenia do KE, przy spełnieniu określonych wymagań. Szczegółowe zasady przyznawania pomocy z Funduszu InvestEU na poszczególne rodzaje przedsięwzięć opisane zostały w nowododanym przepisie - art. 56e GBER.

Warto również podkreślić, że nowelizacją rozporządzenia GBER Komisja Europejska wprowadziła nowe zasady przyznawania pomocy związanej z komercyjnymi produktami finansowymi wspieranymi przez Fundusz InvestEU.

Złagodzenie zasad dotyczących delokalizacji

Korzystne zmiany zostały również zaproponowane na rzecz beneficjentów regionalnej pomocy inwestycyjnej kalkulowanej na podstawie kosztów pracy wynikających z utworzonych miejsc pracy, którzy w związku z pandemią COVID-19 czasowo lub na stałe zwolnili pracowników w trakcie trwania pandemii.

Zgodnie z nowym brzmieniem GBER, warunek utrzymania miejsc pracy na danym obszarze przez okres 5 lat od dnia, w którym stanowisko zostało po raz pierwszy obsadzone, lub 3 lat w przypadku sektora MŚP, nie zostanie naruszony w przypadku likwidacji miejsc pracy w okresie od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 czerwca 2021 r. Przykładowo, jeżeli przedsiębiorca w związku z inwestycją, na którą otrzymał pomoc publiczną, zobowiązany będzie do utrzymania poziomu zatrudnienia w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2023 r., i na skutek pandemii COVID-19 dokonał redukcji etatów we wskazanym wyżej okresie (np. w trakcie 2020 r.), to nie naruszy w ten sposób przedmiotowego warunku zatrudnienia.

Cyfrowa transformacja

Celem trzeciej nowelizacji GBER jest również realizacja priorytetowej dla KE polityki cyfrowej transformacji, czego efektem jest wyłączenie obowiązku notyfikacji pomocy państwa przyznawanej na wsparcie rozwoju niektórych stałych sieci szerokopasmowych oraz wybranych pasywnych sieci ruchomych o dużej przepustowości, tj. sieci ruchomych 4G i 5G.

KE wprowadziła również warunkowo wyłączone z obowiązku notyfikacji programy pomocy dla konsumentów i sektora MŚP w postaci bonów łączności, które mają ułatwić czynności prowadzone w związku z pandemią COVID-19 na odległość, tj. telepracę, kształcenie zdalne oraz usługi szkoleniowe, a także pomoc na niektóre projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie transeuropejskiej infrastruktury łączności cyfrowej.

Pierwsze zmiany w kierunku zielonej gospodarki

Wyróżnić należy 3 kategorie zmian związanych z ekologiczną transformacją, które dotyczyć będą pomocy inwestycyjnej na:

  1. publicznie dostępną infrastrukturę ładowania lub tankowania dla pojazdów bezemisyjnych lub niskoemisyjnych;
  2. środki wspierające efektywność energetyczną; oraz
  3. projekty wspierające efektywność energetyczną w budynkach w formie instrumentów finansowych.

Pomoc przyznawana na infrastrukturę ładowania lub tankowania nie będzie już wymagać uprzedniej notyfikacji do KE. Niemniej jednak będzie mogła ona zostać przyznana jedynie w drodze procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji w oparciu o jasne, przejrzyste i niedyskryminujące kryteria. Jednocześnie intensywność pomocy może wynieść nawet do 100% kosztów kwalifikowalnych.

Wskazać należy, iż nowelizacja przepisów dopuszcza możliwość łączenia wsparcia w zakresie projektów wspierających efektywność energetyczną z projektami w ramach Funduszu InvestEU.

Podsumowanie

Za sprawą najnowszej nowelizacji GBER państwa członkowskie mogą teraz bezpośrednio wdrażać przedmiotowe środki pomocy publicznej bez konieczności ich uprzedniej notyfikacji – obowiązek zgłoszenia danego środka występuje dopiero po jego faktycznym przyznaniu. Pomoc, która została wyłączona z obowiązku uprzedniego zgłoszenia KE, będzie istotna dla dalszych przygotowań do okresu pokryzysowego, tj. po zakończeniu pandemii COVID-19. Jednocześnie, nowe instrumenty pomocy nie będą musiały wypełniać „efektu zachęty”, co znacznie ułatwi przedsiębiorcom ich wykorzystanie.

Nowelizacja rozporządzenia GBER poprzez nowe kategorie pomocy wyłączone z obowiązku zgłoszenia pozwala ponadto państwom członkowskim na realizację założeń polityki dwojakiej (cyfrowej i ekologicznej) transformacji. Jak podnosi KE, pomoc udzielana w tych obszarach będzie również wspierać odbudowę w kontekście gospodarczych skutków kryzysu [związanego z pandemią COVID-19] i zagwarantuje, że odbudowa ta przyczyni się do przejścia na zieloną i cyfrową gospodarkę.

W razie jakichkolwiek pytań w powyższym zakresie, zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami:

Zapisz się: "Strefa Ulg i Dotacji"

Subskrybuj i otrzymuj na maila powiadomienia o nowych wydaniach newslettera.

Zapisz się
Czy ta strona była pomocna?