Ważne rozstrzygnięcie NSA w zakresie korekt cen transferowych

Zdaniem NSA, korektę dochodowości należałoby kwalifikować jako odrębne zdarzenie gospodarcze ze wszystkimi wynikającymi z tej okoliczności skutkami podatkowymi. Za nieprawidłowe NSA uznał stanowisko spółki skarżącej, zgodnie z którym korekta dochodowości nie stanowi samodzielnego zdarzenia gospodarczego i należy ją rozpatrywać  w powiązaniu z pierwotnymi transakcjami. Według NSA opisana korekta, nie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przez spółkę skarżącą przychodami. Sąd podkreślił, że powstanie obowiązku zapłaty z tytułu korekty dochodowości nie wynika z samej transakcji, tylko ze specyficznego ukształtowania jednego z warunków relacji transakcji między spółką a i jej kontrahentem.  NSA powołał się również na fakt, iż na dzień złożenia wniosku i wydania interpretacji przepisy nie odnosiły się wprost do opisanego przez skarżącą mechanizmu (mylnie nazywanych przez NSA korektami kompensacyjnymi), a stosowane regulacje w tym zakresie zostały wprowadzone dopiero od 1 stycznia 2019 r. NSA tym samym potwierdził niekorzystną dla podatników linię interpretacyjną odmawiająca im możliwości odpowiedniego ujęcia korekty zmniejszającej dochodowość w rachunku podatkowym.

W naszej ocenie zaprezentowane stanowisko NSA nie uwzględnia wynikającej z art. 11 UPDOP (w brzmieniu przed 2019 r.) istoty korekt, którą jest dążenie stron transakcji do zapewnienia rynkowych warunków transakcji. W wielu przypadkach dokonywanie takich korekt jest wręcz konieczne dla zapewnienia prawidłowości rozliczeń i ich zgodności z przepisami podatkowymi, a tym samym bezsprzecznie związane z prowadzoną działalnością podmiotu jak również zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodu. Mechanizm korekty rentowności stosowany jest powszechnie przez grupy kapitałowe, a możliwość ich stosowania wynika z Wytycznych OECD. Tym bardziej niejasna w tym kontekście wydaje się być również podjęta przez NSA interpretacja przepisów przed 2019 r. w oderwaniu od obecnie obowiązujących regulacji, których celem było wyłącznie doprecyzowanie technicznych zasad ich dokonywania, nie zaś wprowadzenie odrębnej instytucji prawnej.

Analizowany wyrok dowodzi niestety, że powszechnie stosowane w cenach transferowych rozwiązania techniczne mające na celu wyłącznie zapewnienie zgodności transakcji wewnątrzgrupowych z zasadą ceny rynkowej, akceptowane przez organa podatkowe i sądy w większości krajów OECD (a w Polsce – choćby w ramach porozumień cenowych) wciąż napotykają na barierę niezrozumienia, nawet wśród sędziów NSA. To z kolei w połączeniu z nowymi regulacjami art. 11k UPDOP w zakresie korekt cen transferowych potwierdza konieczność zwrócenia znacznie większej uwagi na sam proces ustalania cen pomiędzy podmiotami powiązanymi, które zgodnie z nowymi przepisami od samego początku powinny odpowiadać cenom, jakie ustaliłyby ze sobą podmioty niepowiązane. Przyjęcie powyższych założeń oraz odpowiednia polityka cen transferowych, powinny w rezultacie zapewnić ujęcie ewentualnych korekt cen transferowych w rachunku podatkowym.

Niewątpliwie, ze względu na negatywną linię orzeczniczą podatnicy powinni zwrócić szczególną uwagę do posiadanych dokumentów potwierdzających zasadność dokonanych korekt w latach podatkowych przed zmianą stanu prawnego jak na podstawie nowych przepisów, w szczególności czy korekty cen transferowych spełniają nowe wymogi.