Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Czy organ może żądać sankcyjnego VAT z „pustej faktury”, gdy ta została wystawiona w dobrej wierze z powodu skomplikowanego prawa? (postanowienie NSA z 15.11.2019 r., sygn. I FSK 1535/17)

Na kanwie sprawy dotyczącej kart paliwowych Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z pytaniem, które może mieć daleko idące skutki.

Litewska spółka dostarczała litewskim przedsiębiorcom karty paliwowe, którymi posługiwali się przy płatnościach za paliwo tankowane na polskich stacjach. Spółka dokumentowała dostawę paliwa na rzecz litewskich podmiotów fakturami z VAT i otrzymywała od nich płatności za paliwo. Jednocześnie, dokonywała płatności na rzecz polskich stacji na podstawie wystawianych przez nich faktur za paliwo tankowane przez litewskich kontrahentów spółki.

W ramach powyższej działalności spółka odliczała VAT naliczony z tytułu nabycia paliwa od polskich stacji oraz odprowadzała VAT należny z tytułu jego sprzedaży do podmiotów litewskich. Organy podatkowe oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uznały, iż spółka litewska w istocie nie sprzedawała nabytego paliwa, lecz świadczyła zwolnioną z VAT usługę finansowania ich zakupu. W konsekwencji, zdaniem organów oraz WSA, wystawione faktury dokumentujące sprzedaż paliwa były „puste”, a spółka zobowiązana jest do zapłaty VAT z nich wynikającego na podstawie art. 108 ustawy o VAT.

Pojawia się zatem pytanie: czy należy żądać od podatnika (w omawianej sprawie – pośrednika litewskiego) „sankcyjnego” VAT należnego na podstawie art. 108 ustawy o VAT z tytułu wystawienia „pustej faktury” w sytuacji, gdy podatnik postępował zgodnie z przyjętą i dominującą linią orzeczniczą organów podatkowych i sądów, podczas gdy jednocześnie wystawienie tych faktur w zasadzie nie prowadzi do ryzyka uszczuplenia wpływów podatkowych?

Hotel może odliczyć VAT z tytułu nabytych usług gastronomicznych (wyrok NSA z 27.11.2019 r., sygn. I FSK 391/18)

Spółka świadcząca usługi hotelowe przed dniem 1 grudnia 2008 r. odliczała VAT z tytułu nabytych usług gastronomicznych, których wartość doliczała następnie klientom do ceny noclegu. Uważała, że takie prawo przysługuje jej również po uchyleniu z dniem 1 grudnia 2008 r. przepisu zezwalającego na odliczenie VAT z tytułu nabytych usług gastronomicznych podmiotom świadczącym usługi turystyki, inne niż rozliczane na zasadzie marży, w skład których wchodzą usługi gastronomiczne i hotelowe. Przyjęcie odmiennego podejścia, prowadziłoby zdaniem spółki do naruszenia obowiązującej w Dyrektywie VAT zasady stand still, a uchylenie powyższego przepisu stoi w sprzeczności z kluczową dla systemu VAT zasadą neutralności.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe argumentując, że aktualnie obowiązujące przepisy nie zezwalają na odliczenie VAT od nabytych usług gastronomicznych, a spółka nie świadczy usług turystyki, lecz jedynie hotelarskie. Ponadto, zdaniem organu, uchylenia wymienionej regulacji nie można uznać za naruszenie zasady stand still.

Po stronie podatnika opowiedziały się jednak zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, jak i Naczelny Sąd Administracyjny, który oddalił skargę kasacyjną organu wskazując, że nie można ograniczać podatnikowi prawa do odliczenia VAT, jeśli posiadał je w momencie dołączenia danego państwa do wspólnotowego systemu VAT. Ponadto świadczone przez spółkę usługi hotelarskie, w ramach których świadczone są jedynie usługi gastronomiczne, bez dodatkowych świadczeń właściwym biurom podróży są usługami turystyki. W konsekwencji spółce świadczącej takie usługi przysługuje prawo do odliczenia VAT od nabytych usług gastronomicznych.

Zmiany w prawie

Quick fixes – zmiany w Ustawie o VAT dotyczące rozliczeń transakcji wewnątrzwspólnotowych

W dniu 31 października 2019 r. Rządowe Centrum Legislacji opublikowało raport z konsultacji (zgłoszonych uwag) projektu ustawy wprowadzających quick fixes. Na dzień 17 grudnia br. projekt nie został skierowany jeszcze do prac parlamentarnych. Zgodnie z planem ww. przepisy miałyby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

Sankcje w zakresie „Białej listy” podatników VAT

Z dniem 1 stycznia 2020 r. zacznie obowiązywać sankcja w postaci solidarnej odpowiedzialności z dostawcą towaru / usługodawcą za jego zaległości podatkowe w VAT w części przypadającej na tę dostawę towaru / świadczenie usług, w przypadku dokonania płatności powyżej 15.000 PLN przelewem na rachunek bankowy inny niż znajdujący się w wykazie podatników VAT (tzw. „Białej liście”).

Ponadto pragniemy wskazać, że z dniem 1 stycznia 2020 r. wejdą w życie również sankcje na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) oraz podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) zakładające brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów płatności dokonanych na rachunek, inny, niż wskazany na „Białej liście”.

Nowa wersja pliku JPK_FA

Od 1 listopada 2019 r. obowiązuje nowa wersja pliku JPK składanego „na żądanie” organów podatkowych dot. faktur VAT - JPK_FA(3). Ministerstwo Finansów opublikowało także broszurę informacyjną dla nowej struktury, w której wskazano m.in., że jest to jedyna obowiązująca wersja struktury dla faktur, również tych wystawionych przed 1 listopada 2019 roku.

Robocze wersje deklaracji JPK_V7M oraz JPK_V7K

Na stronie BIP Ministerstwa Finansów opublikowano nowe robocze wersje struktur plików JPK_V7M oraz JPK_V7K, jakie – w przypadku dużych przedsiębiorców – zaczną obowiązywać od 1 kwietnia 2020 r.