Przegląd podatkowy: VAT

Artykuł

Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA oraz zmiany w zakresie VAT

Wydanie 6/2020 | 17 czerwca 2020 r.

„Przegląd podatkowy: VAT” prezentuje wybrane najświeższe orzeczenia sądów administracyjnych i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które mogą mieć istotny wpływ na Państwa działalność. To także najważniejsze i najświeższe informacje dotyczące zmian w zakresie VAT.

Przypominamy, że w związku z zagrożeniem spowodowanym wirusem SARS-CoV-2 NSA począwszy od 16 marca odwołał zaplanowane rozprawy. W związku z tym, w niniejszym wydaniu Przeglądu prezentujemy orzeczenie NSA wydane we wcześniejszym okresie, które może zainteresować podatników. Informujemy również, że od 22 czerwca br. NSA ma powrócić do jawnego orzekania. Jednocześnie, przedstawiamy orzeczenia TSUE, które pomimo ograniczeń w działalności Trybunału zostały wydane w ostatnim czasie.

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Organ podatkowy nie może wymagać innych dowodów potwierdzających wyświadczenie usługi niż faktura (wyrok TSUE z 4.06.2020 r. w sprawie C-430/19)

Powyższe stwierdzenie wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE, który zapadł w sprawie rumuńskiej spółki nabywającej usługi od kontrahentów będących na tyle małymi podmiotami, że organ podatkowy powziął wątpliwości co do technicznych i logistycznych możliwości świadczenia przez nich przedmiotowych usług. Organ podejrzewał, że transakcje nie miały miejsca, przy czym – jak stwierdził Trybunał – były to „zwykłe, nieudowodnione podejrzenia organu podatkowego co do rzeczywistego dokonania transakcji gospodarczych”. Spółka nie była przy tym w stanie przedstawić żadnych innych dowodów na świadczenie usług niż jedynie wystawione na nią faktury.

Trybunał uznał, że w tych warunkach nie ma podstaw do odmowy podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego: „zasady regulujące stosowanie przez państwa członkowskie wspólnego systemu VAT, w szczególności zasady neutralności podatkowej i pewności prawa, należy interpretować w ten sposób, że – w przypadku istnienia zwykłych, nieudowodnionych podejrzeń krajowego organu podatkowego co do rzeczywistego dokonania transakcji gospodarczych, w wyniku których wystawiono fakturę – stoją one na przeszkodzie temu, aby podatnikowi będącemu odbiorcą owej faktury odmówiono możliwości skorzystania z prawa do odliczenia VAT, gdy nie jest on w stanie przedstawić – poza rzeczoną fakturą – innych dowodów na rzeczywisty charakter dokonanych transakcji gospodarczych”.

Konsekwencje w praktyce

Wyrok może mieć istotne znaczenie praktyczne. Choć Trybunał do tej pory prezentował liberalne podejście do obowiązków dokumentacyjnych i formalnych, to pierwszy raz tak wyraźnie wskazał, że nie ma konieczności posiadania szczególnych dowodów potwierdzających wykonanie usługi.  Wyznacza on tym samym w pewnym stopniu nowe myślenie o obowiązkach dowodowych i dokumentacyjnych. Oczywiście przyjęcie takiej linii jako „obowiązującej” przez polskie organy podatkowe nie jest oczywiste. Może jednak dawać podatnikom pewne argumenty w sporach z organami.

Udzielony rabat zmniejsza odliczenie VAT – nawet w braku faktury „in minus” (wyrok TSUE z 28.05.2020 r. w sprawie C-684/18)

Spółka rumuńska nabywała telefony komórkowe od spółki fińskiej. Część zakupów została dokonana jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (nabycie telefonów z różnych krajów unijnych do Rumunii przy użyciu numerów VAT dostawcy z różnych krajów UE), a część jako nabycia krajowe (zakup telefonów na terenie Rumunii przy użyciu rumuńskiego numeru VAT dostawcy).

Po osiągnięciu określonych progów ilościowych, dostawca udzielał rumuńskiemu nabywcy rabatu. Rabat był udzielany poprzez wystawienie jednej faktury wykazującej korektę „in minus”. Rumuńskie organy twierdziły, że w takim wypadku udzielony rabat odnosi się do wszystkich dostarczonych towarów, a zatem konieczne jest nie tylko obniżenie zakupów z tytułu WNT, ale również obniżenie w odpowiedniej proporcji zakupów krajowych – a w konsekwencji obniżenie VAT naliczonego z tytułu tych zakupów.

Jak stwierdził Trybunał „okoliczność, iż podatnik nie posiada odrębnej, wystawionej przez krajowego dostawcę faktury dotyczącej rabatów przyznanych z tytułu dostaw wewnętrznych (…) nie zwalnia od obowiązku przestrzegania wymogu korekty wstępnego odliczenia VAT w wyniku obniżenia otrzymanej ceny (…)”.

Konsekwencje w praktyce

W świetle rozstrzygnięcia TSUE podatnicy powinni mieć na uwadze, że bez względu na sposób udokumentowania obniżenia ceny i nawet gdy sprzedawca nie skoryguje podatku należnego, konsekwencją otrzymania rabatu jest konieczność dokonania korekty odliczonego VAT.

 

Usługi notarialne mogą być refakturowane (wyrok NSA z 10.01.2020 r., sygn. I FSK 768/19)

W wyroku z 10 stycznia 2020 r. NSA stwierdził, że przy refakturowaniu usług nie ma znaczenia rodzaj refakturowanej usługi, pod warunkiem, że podlega ona opodatkowaniu podatkiem VAT.

W niniejszej sprawie podatnik zapytał organ podatkowy o to, czy usługi notarialne mogą podlegać refakturowaniu. Zdaniem organu podatkowego ze względu na specyficzną relację pomiędzy notariuszem a stroną czynności notarialnej wynikającą z przepisów ustawy Prawo o notariacie, taka usługa nie może być przedmiotem refaktury. Organ uzasadniał to tym, że podatnik nie jest stroną czynności notarialnej, więc nie dochodzi do świadczenia usług przez notariusza na rzecz podatnika, a w konsekwencji nie można mówić o refakturowaniu tych usług.

NSA nie zgodził się z tym stanowiskiem zwracając uwagę między innymi na autonomiczny charakter podatku od towarów i usług. NSA podkreślił również, że przy refakturowaniu nie jest istotne czy podatnik ma własny interes prawny w korzystaniu z usługi, która następnie podlega refakturowaniu.

Konsekwencje w praktyce

Refakturowanie jest w praktyce często stosowane przez podatników. Niniejszy wyrok potwierdza, że przy refakturowaniu nie ma znaczenia rodzaj fakturowanej usługi. Na pewno jednak warto zastanowić się, czy w danym przypadku dokonujemy refakturowania, czy też nabyta usługa powinna stanowić element bazy kosztowej usługi świadczonej przez podatnika.

Niezależnie od powyższego zwracamy uwagę, że do usług refakturowanych będą miały zastosowanie oznaczenia GTU wymagane przy raportowaniu pliku JPK_V7. Przykładowo, w nowym pliku JPK podatnicy będą zobowiązani do oznaczenia kodem GTU_12 świadczenia usług o charakterze niematerialnym – wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych. W tym kontekście refakturowanie usług notarialnych może podlegać obowiązkowi oznaczenia kodem GTU_12 jako refaktura usług prawnych, gdyż zgodnie z klasyfikacją PKWiU do usług prawnych zaliczają się m.in. usługi notarialne.

W związku z tym, w ramach przygotowania do nowego obowiązku raportowania VAT podatnicy powinni zweryfikować, czy w swojej działalności dokonują refaktury usług objętych określonym kodem GTU.

Zmiany w prawie

JPK_V7 będzie obowiązywał dopiero od października 2020 r. – jak wynika z projektu nowej tarczy antykryzysowej

W toku prac legislacyjnych nad tzw. Tarczą antykryzysową 4.0, czyli ustawą o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw, pojawiła się poprawka dotycząca JPK_V7 (tzw. VDEK). Projekt ustawy, który został przekazany do Senatu zakłada przesunięcie wdrożenia nowych struktur JPK dla wszystkich podatników na 1 października 2020 r.

Tarcza Antykryzysowa 4.0

Zmiany w CIT i raportowaniu schematów podatkowych (MDR)

Dowiedz się więcej

W lipcu zacznie obowiązywać nowa matryca VAT

Przypominamy, że 1 lipca 2020 r. ma wejść w życie nowa matryca stawek VAT, której wdrożenie zostało przesunięte w związku z pandemią COVID-19. Warto by podatnicy ostatnie dni czerwca wykorzystali na weryfikację, czy zmiany z związane z nową matrycą stawek VAT obejmą sprzedawane przez nich towary i usługi.

Wirtualne kasy fiskalne – przepisy weszły w życie

Chociaż nowe rozporządzenia dotyczące kas mających postać oprogramowania oraz podatników uprawnionych do ich stosowania weszły już w życie, w praktyce nie oznacza to jeszcze, że od 1 czerwca 2020 r. możliwe jest nabycie wirtualnej kasy.

Kasy wirtualne

Przepisy od 1 czerwca 2020 r.

Dowiedz się więcej
Czy ta strona była pomocna?