Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Polska interpretacja indywidualna jeszcze bardziej wiążąca – również w innych państwach członkowskich (opinia Rzecznik Generalnej TSUE z 6.02.2020 r. w sprawie C-276/18)

W jednej z najnowszych opinii Rzecznik Generalna TSUE Eleanor Sharpston stanęła na stanowisku, że jeżeli podatnik zwraca się do organów swojego państwa członkowskiego z pytaniem o prawidłową kwalifikację prawną do celów VAT w odniesieniu do zamierzonego sposobu działania (określając szczegółowo rozwiązania, które zamierza wprowadzić) oraz otrzymuje odpowiedź, która jest prawnie wiążąca dla niego i dla tych organów podatkowych, a następnie prowadzi działalność gospodarczą w ścisłej zgodności z wnioskiem o wiążącą interpretację, to organy innego państwa członkowskiego - ze względu na zasadę lojalnej współpracy i zasadę ochrony uzasadnionych oczekiwań - nie mogą uznawać działań podatnika za nadużycie prawa i nakładać sankcji za takie zachowanie.

Sprawa będąca tłem dla tej opinii dotyczyła polskiego podatnika, któremu zaległość podatkową określiły węgierskie organy podatkowe. Podatnik sprzedawał towary z Polski na Węgry. Opodatkowywał je stawką 8% VAT w Polsce, ale jak się okazało zdaniem organów węgierskich nie powinny one być opodatkowane w Polsce, lecz ze stawką 27% na Węgrzech. Korzystny sposób opodatkowania wynikał z wdrożonej struktury dostaw tych towarów. Podatnik dysponował interpretacją indywidualną wydaną przez polskie organy podatkowe, w której potwierdziły one to, że taka sprzedaż jest opodatkowana 8% VAT w Polsce (a w konsekwencji nie na Węgrzech). W tej sytuacji Rzecznik Generalna uznała, że organy węgierskie powinny wziąć pod uwagę polską interpretację posiadaną przez podatnika.

Uznanie zasadności zwrotu VAT niezbędne dla jego zaliczenia na poczet innych podatków

NSA w wyroku z 24 stycznia 2020 r. (sygn. I FSK 1317/17) wyjaśnił, że w sytuacji wszczęcia przez organ podatkowy postępowania wyjaśniającego, dopiero po jego zakończeniu możliwe jest zaliczenie nadwyżki podatku VAT naliczonego na zaległości lub zobowiązania wskazane w Ordynacji podatkowej, o ile wykaże ono zasadność zwrotu podatku.

Sprawa dotyczyła spółki, której do czasu zakończenia weryfikacji rozliczeń VAT przedłużono termin zwrotu wykazanej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Po przedłużeniu terminu zwrotu spółka wniosła o przeksięgowanie należności z tytułu przedmiotowej nadwyżki na poczet zobowiązań z tytułu podatku CIT oraz zaliczek na PIT.

Organy podatkowe odmówiły spółce zaliczenia weryfikowanego jeszcze zwrotu na potrzeby zobowiązań związanych z podatkami dochodowymi. Wskazywały, że w przypadku zaliczenia zwrotu VAT na poczet bieżących lub zaległych zobowiązań podatkowych musi istnieć zwrot bezpośrednio przysługujący podatnikowi, skonkretyzowany co do wartości i terminu, którym może on dysponować. W sytuacji, w której zasadność zwrotu zadeklarowanego przez podatnika budzi wątpliwości, organ przedłuża termin dokonania zwrotu do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego. W takiej sytuacji należy wstrzymać się z zaliczeniem weryfikowanego zwrotu, ponieważ może okazać się niezasadny.

Stanowisko organów zaaprobował najpierw WSA w Gliwicach, a następnie NSA. Oddalając skargę kasacyjną spółki sąd II instancji potwierdził, że zaliczenie zwrotu podatku na poczet bieżących bądź zaległych zobowiązań podatkowych jest pośrednią formą dokonania zwrotu. W sytuacji, gdy jego zasadność budzi wątpliwości, a wszczęte w celu ich wyjaśnienia postępowanie jeszcze się nie zakończyło, nadwyżka wykazana przez podatnika nie może zostać zaliczona na inne zobowiązania.

Odstępne za zerwanie umowy przedwstępnej nie podlega VAT

W orzeczeniu z 13 lutego 2020 r. (sygn. I FSK 1382/17) NSA ocenił, że opodatkowanie odstępnego płaconego w związku z rezygnacją z zawarcia umowy sprzedaży miałoby charakter sztuczny, dlatego tego rodzaju płatność należy uznać za niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

Wyrok został wydany w sprawie spółki handlującej towarami używanymi, skupowanymi uprzednio od osób fizycznych niebędących podatnikami VAT. Spółka wskazała, że postanowienia umowy przedwstępnej zawieranej z podmiotem zamierzającym sprzedać spółce dany towar dają stronom możliwość, za zapłatą odstępnego, odstąpienia od umowy bez podania przyczyny. W przypadku odstąpienia od umowy przez sprzedającego spółka otrzymuje ustaloną umownie kwotę odstępnego. Spółka w drodze interpretacji indywidualnej chciała potwierdzić, że wypłacane na jej rzecz należności z tytułu zerwania umowy są opłatami będącymi poza zakresem VAT.

Organy podatkowe były przekonane, że świadczenie pieniężne należne z tytułu odstąpienia od umowy stanowi wynagrodzenie za świadczenie usługi przewidzianej wprost w postanowieniach umowy i wynikającej z łączących strony więzów obligacyjnych. Ani WSA we Wrocławiu, ani NSA nie podzieliły takiego stanowiska i nie zgodziły się ze stanowiskiem fiskusa, że zgodę na wcześniejsze odstąpienie od umowy należy traktować jako odpłatne świadczenie usług.

NSA podkreślił, że w przedmiotowej sprawie nie ma mowy o czynności opodatkowanej, ponieważ nie doszło do żadnej sprzedaży. Sąd nie dopatrzył się związku pomiędzy zapłatą odstępnego a jakąkolwiek dostawą czy świadczeniem, co miałby miejsce np. w odniesieniu do zawartej i realizowanej umowy najmu. NSA ocenił, że gdyby podzielić stanowisko organów, opodatkowaniu musiałoby podlegać już samo zawarcie umowy przedwstępnej.

Zmiany w prawie

Możliwość wystawiania e-paragonów – projekt ustawy trafił do Sejmu

Po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu do Komisji Finansów Publicznych został skierowany rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw.

Wśród licznych zmian zaproponowanych w przedstawionym dokumencie znajdują się m.in. istotne zmiany dotyczące kas rejestrujących.

W świetle planowanych zmian podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas on-line będą mogli, za zgodą nabywcy, wydać paragon lub fakturę w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób uzgodniony z nabywcą.

Zgodnie z założeniami nowelizacji e-paragony będą mogły być stosowane od 1 kwietnia 2020 r.

Kasy mające postać oprogramowania – nowy projekt rozporządzenia

W styczniu br. Ministerstwo Finansów przedstawiło najnowszą wersję projektu rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania. Projekt wraz z załącznikami został też przekazany do notyfikacji w Komisji Europejskiej.

Kasy w postaci oprogramowania są przedstawiane jako alternatywa dla użytkowanych dotychczas przez podatników kas rejestrujących. Wirtualne kasy będą mogły być instalowane na urządzeniach takich jak smartfony, tablety czy laptopy.

Podobnie jak kasy on-line, kasy wirtualne również będą przesyłały dane do Centralnego Repozytorium Kas w sposób automatyczny.

Planuje się, że przepisy rozporządzenia wejdą w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Wyjaśnienia MF dotyczące JPK_VDEK

Ministerstwo Finansów opublikowało broszurę dotyczącą nowej struktury JPK, oficjalnie określanej jako JPK_V7M, ale znanej szerzej jako tzw. JPK_VDEK.

Nowa wersja pliku JPK będzie składana przez dużych podatników już od rozliczenia VAT za kwiecień 2020 r., zaś pozostali podatnicy będą do tego zobligowani za okresy rozliczeniowe od lipca 2020 roku. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi w broszurze, nowe struktury JPK będą miały zastosowanie do rozliczeń podatku VAT dokonywanych obecnie w formie deklaracji VAT-7 i VAT-7K.