Przegląd podatkowy: VAT

W związku z zagrożeniem spowodowanym wirusem SARS-CoV-2 NSA począwszy od 16 marca odwołał zaplanowane rozprawy. W związku z tym, w niniejszym wydaniu Przeglądu podatkowego: VAT prezentujemy również orzeczenia NSA wydane we wcześniejszym okresie, które mogą zainteresować podatników. Jednocześnie, prezentujemy orzeczenia TSUE, które pomimo ograniczeń w działalności Trybunału zostały wydane w maju br.

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Czy polska spółka-córka tworzy dla spółki-matki z innego kraju stałe miejsce prowadzenia działalności dla celów VAT? (wyrok TSUE z 7.05.2020 r. w sprawie C-547/18)

7 maja br. zapadł długo oczekiwany przez wiele przedsiębiorstw wyrok dotyczący rozliczania w Polsce VAT usług świadczonych dla spółek zagranicznych posiadających w Polsce spółki zależne. Miał on rozstrzygnąć, czy spółka zagraniczna posiada w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności przez to, że posiada tutaj spółkę zależną. Przyjęcie takiego stanowiska powodowałoby wiele implikacji, a w szczególności konieczność zapłaty polskiego VAT od usług świadczonych przez spółki z siedzibą w Polsce dla takich spółek zagranicznych. W tej konkretnej sprawie spółka polska świadczyła usługę dla spółki koreańskiej, która posiada w Polsce spółkę zależną.

Niestety, mimo oczekiwań, Trybunał nie rozstrzygnął, jak się wydaje, najważniejszych wątpliwości.

Z jednej strony Trybunał stwierdził, że spółka zależna może tworzyć stałe miejsce prowadzenia działalności. To stwierdzenie podtrzymuje część dotychczasowych wątpliwości. Z drugiej jednak strony wyrok ma również wydźwięk pozytywny: nie można wywieść takiego stałego miejsca z samego tylko faktu, że usługobiorca (spółka spoza Unii) posiada w państwie członkowskim spółkę zależną oraz usługodawca nie jest zobowiązany do badania stosunków umownych łączących usługobiorcę i jego spółkę zależną w celu dokonania oceny istnienia takiego stałego miejsca prowadzenia działalności.

Organ nie może wstrzymywać zwrotu VAT przez to, że tylko część tego zwrotu jest wątpliwa (wyrok TSUE z 14.05.2020 r. w sprawie C-446/18)

14 maja br. zapadł wyrok dotyczący kontroli zwrotów VAT, gdy tylko część oczekiwanego zwrotu jest sporna. W stanie sprawy spółka czeska wykazała w rozliczeniu za 2 miesiące nadwyżki VAT naliczonego do zwrotu. Organ podatkowy powziął wątpliwości dotyczące zasadności odliczenia naliczonego podatku. Problematyczne kwoty dotyczyły jedynie marginalnej części żądanego zwrotu. Podatnik wniósł więc o wypłatę pozostałej niespornej części. Czeski kodeks podatkowy (podobnie jak polska Ordynacja podatkowa) nie przewiduje jednak wydawania „częściowych” decyzji: zwrot należy przyznać (lub go odmówić) po sprawdzeniu całości danego okresu rozliczeniowego.

Trybunał Sprawiedliwości rozstrzygnął sprawę w sposób, który może nakazywać administracji podatkowej podzielenie wnioskowanej kwoty na pewną (do zwrotu) oraz tę, która pozostaje sporna do dalszego procedowania. Zdaniem unijnego sądu państwo członkowskie może co do zasady wstrzymać cały zwrot, jeżeli konieczna jest weryfikacja całego okresu rozliczeniowego. Jeżeli jednak jest możliwe ustalenie w sposób „jasny, precyzyjny i jednoznaczny”, że dana część zwrotu będzie należna bez względu na wynik postępowania, organ nie powinien wstrzymywać tego zwrotu.

Organy podatkowe nie mogą wstrzymywać zwrotu podatku VAT bez stosownego postanowienia (wyrok NSA z 14.11.2019 r., sygn. I FSK 1730/19)

W orzeczeniu z 14 listopada 2019 r. NSA stwierdził, że zgodnie z regulacjami ustawy o VAT podstawą do wstrzymania zwrotu podatku może być wyłącznie postanowienie o przedłużeniu tego terminu.

Spór w sprawie dotyczył sytuacji, w której organ nie dokonał w terminie zwrotu nadwyżki podatku VAT ze względu na prowadzoną weryfikację, jednocześnie nie dokonując skutecznego przedłużenia tego terminu przez wydanie stosownego postanowienia. Organ wstrzymał zwrot ze względu na prowadzone postępowanie kontrolne oraz toczące się śledztwo w związku z podejrzeniem Spółki o uczestnictwo w mechanizmie przestępczym wyłudzania podatku VAT.

Ostatecznie NSA zgodził się z wyrokiem WSA i oddalił skargę kasacyjną organu podatkowego, stwierdzając, że co do zasady, zwrot podatku VAT powinien być dokonany w ustawowym terminie. Wyjątkiem jest sytuacja, w której w obrocie prawnym znajduje się odpowiednie postanowienie o jego wydłużeniu.

Udostępnianie kart paliwowych przez Spółkę dominującą jako usługa zwolniona z podatku VAT (orzeczenia NSA po wyroku TSUE w sprawie C-235/18)

Tuż przed odwołaniem rozpraw NSA rozpatrywał sprawę dotyczącą udostępniania kart paliwowych (sygn. I FSK 915/16, I FSK 1183/16, I FSK 1184/16, I FSK 1758/16). Są to wyroki wydane w połączonych sprawach, będących pokłosiem wyroku TSUE w sprawie C-235/18, który omawialiśmy we wcześniejszym wydaniu Przeglądu Podatkowego: VAT.

W niniejszych wyrokach NSA potwierdził za TSUE, że w przedmiotowych sprawach nie doszło do dostawy towarów, a czynność udostępnienia spółkom z grupy kart paliwowych stanowiła usługę finansową zwolnioną z podatku VAT.

Zmiany w prawie

Kasy online odłożone w czasie – pojawił się projekt rozporządzenia

Potwierdziły się zapowiedzi Ministerstwa Finansów dotyczące przełożenia terminu obowiązkowej instalacji kas online w niektórych branżach.

MF opublikował projekt rozporządzenia przedłużający terminy prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii:

• do 31 grudnia 2020 r. – w przypadku usług gastronomicznych i hotelarskich oraz sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych,
• do 30 czerwca 2021 r. – w przypadku świadczenia usług fryzjerskich, kosmetycznych, kosmetologicznych, budowlanych, w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, prawniczych, związanych z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej (wyłącznie w zakresie wstępu).

Obecnie projekt jest na etapie opiniowania.

Kasy wirtualne od 1 czerwca 2020 r. - również dla hoteli i restauracji

W najnowszym projekcie Rozporządzenia w sprawie kas w formie oprogramowania (tzw. kas wirtualnych) zapowiedziano rozszerzenie ich stosowania także na branżę gastronomiczną i hotelarską.

Rozporządzenie ma wejść w życie 1 czerwca 2020 r. W tym samym czasie planowane jest wejście w życie rozporządzenia określającego techniczne warunki dla kas wirtualnych.