Odpowiedzi na wybrane pytania uczestników webinarów dotyczących podatku od nieruchomości

Czy urząd może odmówić przyjęcia deklaracji, jeżeli jakikolwiek element załącznika (np. obręb lub numer środka trwałego) nie jest wypełniony?

Zgodnie z ustawą o POL podatnicy zobowiązani są do składania deklaracji na podatek wg wzoru określonego przez Ministra Finansów. Wzór ten obejmuje również załączniki do deklaracji, które określają szczegółowy zakres danych niezbędnych do wymiaru i poboru podatku od nieruchomości.

Z takiej konstrukcji przepisów wynika, że wszystkie pola, które zawierają załączniki do deklaracji powinny być obligatoryjnie uzupełnione. Podobne wnioski płyną z lektury objaśnień Ministerstwa Finansów do deklaracji na podatek od nieruchomości, z których wprost wynika podobny wniosek.

Odpowiadając wprost na pytanie, należy podkreślić, że urząd nie ma podstawy prawnej do odmowy przyjęcia deklaracji. Może natomiast, w przypadku np. niekompletnego, zdaniem urzędu, uzupełnienia deklaracji, wezwać podatnika do jej skorygowania w ramach tzw. czynności sprawdzających. Organ podatkowy może też wezwać podatnika do złożenia stosownych wyjaśnień w zakresie braku zawarcia określonych danych.

W przypadku, gdy brak możliwości uzupełnienia określonych danych w załączniku przez podatnika wynika z przyczyn obiektywnych (np. brak dostępnej dokumentacji dotyczącej położenia budowli usytuowanej na kilku działkach), wydaje się, że złożenie stosownych wyjaśnień powinno okazać się wystarczające. W szczególności w sytuacji, gdy wskazany brak nie powoduje niemożności ustalenia w sposób prawidłowy podatku.

Czy składając korekty deklaracji w ciągu roku (w kilku różnych miesiącach) za każdym razem trzeba składać do każdej korekty załączniki?

Do każdej składanej korekty należy dołączyć komplet załączników ZDN-1 (dane o przedmiotach opodatkowania) oraz, jeżeli korzysta się ze zwolnień z podatku od nieruchomości wymagane są również załączniki ZDN-2 (dane o przedmiotach opodatkowania zwolnionych z opodatkowania). Z tego względu, jeżeli podatnik składa w ciągu roku kilka korekt deklaracji na podatek od nieruchomości, to za każdym razem musi złożyć komplet odpowiednich załączników odzwierciedlające opodatkowane w danym okresie grunty, budowle oraz budynki.

Co należy zrobić w sytuacji wyburzenia danego budynku, jeśli zdarzenie takie miałoby miejsce w listopadzie 2020 r.? Czy zmiana w opodatkowaniu nastąpi od kolejnego roku – tj. od stycznia 2021 r? Czy jeśli do jego wyburzenia dojdzie np. w kwietniu 2021 r. to czy należałoby również uwzględnić to zdarzenie dopiero w następnym roku (tj. w 2022 )?

Zgodnie z ustawą o POL obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek, a podatek za dany rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek. W podatku od nieruchomości kluczową okolicznością uzasadniającą istnienie obowiązku podatkowego jest oczywiście istnienie danego obiektu budowlanego.

W związku z powyższym, jeżeli w ciągu roku nastąpi fizyczna likwidacja budynku (należy pamiętać, że tzw. likwidacja księgowa nie powoduje sama w sobie ustania obowiązku podatkowego) to obowiązek podatkowy wygaśnie od kolejnego miesiąca od momentu takiego zdarzenia. W podanym w pytaniu przykładzie, rozbiórka dokonana w listopadzie 2020 r. będzie miała wpływ na podatek od grudnia 2020 r. i odpowiednio rozbiórka dokonana w kwietniu 2021 r. będzie miała w wpływ na podatek od maja 2021 r.

Warto też wspomnieć o sytuacji wydania przez organ nadzoru budowlanego decyzji nakazującej właścicielowi rozbiórkę obiektu budowlanego. W takim przypadku (pomimo braku fizycznej likwidacji obiektu), obiekt taki nie będzie uznawany za związany z działalnością gospodarczą i w przypadku budynku można będzie zastosować niższą stawkę podatku, a w przypadku budowli obiekt taki nie będzie już podlegał opodatkowaniu. W obu przypadkach wpływ na podatek nastąpi od miesiąca następującego po tym, w którym taka decyzja stanie się ostateczna.

Należy też pamiętać, że stosowna korekta deklaracji – w przypadku jakiejkolwiek zmiany okoliczności uzasadniającej opodatkowanie danego obiektu lub wysokości podatku - powinna być złożona w ciągu 14 dni od daty takiego zdarzenia.

Jak wyliczać raty w korekcie deklaracji w ciągu roku, gdy składana jest np. korekta deklaracji rocznej obowiązująca od kwietnia, a następna składana jest korekta obowiązująca od września?

W podanym przykładzie prawidłowy sposób wyliczenia i rozpisania rat podatku od nieruchomości wygląda następująco - w przypadku pierwszej korekty deklaracji na podatek od nieruchomości obowiązującej od kwietnia:

• raty podatku za miesiące styczeń – marzec należy przepisać z pierwotnie złożonej deklaracji rocznej;
• raty podatku za miesiące od kwietnia do końca roku kalendarzowego należy ustalić na nowo, tj. poprzez podzielenie kwoty zobowiązania podatkowego obliczonego za okres od kwietnia do końca roku przez liczbę miesięcy jaka występuje w tym okresie (w tym przypadku – 9); 
• raty za okres kwiecień – listopad należy zaokrąglić do pełnych złotych oraz należy ustalić je w równej wysokości, a wyrównanie do łącznej kwoty podatku nastąpi wraz z ratą grudniową.

Natomiast, jeżeli po korekcie obowiązującej od kwietnia składana jest jeszcze korekta obowiązująca od września, to w takiej sytuacji sposób rozpisania wyliczenia i rozpisania rat wygląda następująco:

• raty podatku za miesiące styczeń – marzec należy przenieść z pierwotnie złożonej, styczniowej deklaracji rocznej;
• raty podatku za miesiące kwiecień – sierpień należy przenieść z kwietniowej korekty deklaracji na podatek od nieruchomości;
• raty podatku za miesiące od września do końca roku kalendarzowego należy ustalić na nowo, tj. poprzez podzielenie kwoty zobowiązania podatkowego obliczonego za okres od września do końca roku przez liczbę miesięcy jaka występuje w tym okresie (w tym przypadku – 4);
• raty za okres wrzesień – listopad należy zaokrąglić do pełnych złotych oraz należy ustalić je w równej wysokości, a wyrównanie do łącznej kwoty podatku nastąpi wraz z ratą grudniową.

Czy suwnica znajdująca się wewnątrz budynku spełnia definicje budowli na gruncie podatku od nieruchomości?

Na wstępnie należy zaznaczyć, że co do zasady umieszczenie danego obiektu wewnątrz budynku nie wyklucza możliwości uznania takiego obiektu za budowlę. Niemniej jednak, w przypadku suwnic mamy do czynienia nie z obiektem budowlanym, lecz z urządzeniem technicznym, które niezależnie od miejsca posadowienia (wewnątrz lub na zewnątrz) nie stanowi budowli w rozumieniu prawa budowlanego, a w konsekwencji również na gruncie podatku od nieruchomości.

Należy rozważyć jednak czy dana suwnica obok elementów o charakterze technicznym, nie posiada również części budowlanych połączonych trwale z gruntem (np. fundamentów lub podpór) – w niektórych przypadkach konieczne może się bowiem okazać opodatkowanie tych części suwnic podatkiem od nieruchomości. Sytuacja taka będzie miała miejsce najczęściej w przypadku suwnic zewnętrznych. Nie jest jednak wykluczone, że suwnica posadowiona w budynku będzie miała swoje własne części budowlane niezależne od budynku.

Czy hale namiotowe, które nie są związane trwale z gruntem podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości?

W większości przypadków hala namiotowa, która nie jest połączona trwale z gruntem, stanowić będzie tymczasowy obiekt budowlany w rozumieniu prawa budowlanego. Należy wskazać, że hale namiotowe, jako niewymienione wprost w katalogu budowli zawartym w prawie budowlanym, jako przykład budowli, nie będą podlegać, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Taki wniosek nie może zostać jednak rozszerzony na hale namiotowe wszelkiego typu i rodzaju. W niektórych przypadkach bowiem tego rodzaju obiekty mogą spełniać przesłanki uznania za budynek. Dodatkowo, w orzecznictwie sądów administracyjnych można spotkać się z podejściem, zgodnie z którym o kwalifikacji hali namiotowej do kategorii budowli może decydować również ich funkcja (np. jako budowla sportowa w sytuacji hal namiotowych nad obiektami sportowymi). Jest to jednak koncepcja dosyć kontrowersyjna, którą większość ekspertów uznaje za nieprawidłową.