Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Aby odmówić odliczenia VAT, podejrzewając nadużycie, organy podatkowe muszą wykazać istnienie korzyści podatkowej (wyrok TSUE z 10.07.2019 w sprawie C-273/18).

10 lipca zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE, który może rzucać pewne światło na kwestie dowodowe w sprawach dotyczących odmowy prawa do odliczenia VAT ze względu na podejrzewane nadużycie.

Orzeczenie zapadło na tle działalności spółki łotewskiej, która handlowała przetworami rybnymi w określonym schemacie łańcucha dostaw. Litewski dostawca sprzedał towary na rzecz spółek pośredniczących, które sprzedały je dalszym nabywcom. Po kilku takich transakcjach pośrednich towary nabyła spółka łotewska pobierając towary bezpośrednio z magazynu litewskiego dostawcy. W takiej sytuacji organy podatkowe uznały, że pośrednie transakcje nie miały żadnego uzasadnienia, a w konsekwencji spółka łotewska nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W takiej sytuacji Trybunał uznał, że organy podatkowe powinny wykazać, na czym polega uzyskanie korzyści podatkowej przez podatnika lub inne podmioty biorące udział w transakcjach, aby odmówić prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Podpisanie protokołu warunkuje moment wykonania usługi budowlanej (wyrok NSA z 18.07.2019 r., sygn. I FSK 65/16)

Spółka świadcząca usługi budowlane oraz budowlano-montażowe wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie VAT, dotyczącym prawidłowości określenia momentu wykonania usługi, od którego biegnie 30-dniowy termin na wystawienie faktury. Podatnik uważał, że dla potrzeb VAT za moment wykonania usługi, realizowanej przez spółkę na warunkach kontraktowych FIDIC, można uznać dzień podpisania protokołu odbioru prac przez zamawiającego.

Zarówno Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, jak i WSA w Warszawie uznały stanowisko podatnika za nieprawidłowe, argumentując, iż w świetle ustawy VAT o wykonaniu usług budowlanych oraz budowlano-montażowych, decyduje moment faktycznego wykonania usługi, a w przypadku niewystawienia faktury w terminie 30 dni od tego momentu, obowiązek podatkowy na gruncie VAT powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawienie.

Wątpliwości w tym zakresie powziął dopiero Naczelny Sąd Administracyjny, który rozpoznając skargę kasacyjną podatnika zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wyrokiem z dnia 2 maja 2019 r. (C-224/18) Trybunał przyznał rację spółce, stwierdzając, że w świetle przepisów Dyrektywy VAT za moment wykonania usługi budowlanej/budowlano-montażowej można przyjąć moment akceptacji prac przez zamawiającego, wyrażony w formie protokołu, jeżeli tak ustalono w umowie. Konsekwencją rozstrzygnięcia TSUE było uchylenie przez NSA zaskarżonego wyroku oraz interpretacji, w zakresie w jakim organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe.

Zmiany w prawie

JPK_V7M oraz NIP na paragonie podpisane przez Prezydenta

W dniu 29 lipca 2019 r. Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą m.in. JPK_V7M oraz JPK_V7K (na etapie dotychczasowych prac legislacyjnych określane również jako JPK_VDEK) oraz obowiązek podawania NIP na paragonie.

Przepisy w zakresie JPK_V7M / JPK_V7K wejdą w życie 1 kwietnia 2020 r. dla dużych przedsiębiorców i 1 lipca 2020 r. dla pozostałych.

Rozporządzenie dotyczące zakresu danych w JPK_V7M oraz projekt schemy

W dniu 31 lipca 2019 r. został opublikowany projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług.

Ministerstwo Finansów opublikowało również techniczny projekt struktur nowych plików JPK_VAT, tj. JPK_V7M i JPK_V7K (oddzielnie dla podatników, którzy rozliczają się miesięcznie oraz kwartalnie).

• Oznaczenia grup towarów i usług

Projekt przewiduje m.in. wprowadzenie oznaczeń identyfikujących grupy towarów i usług, choć w innej formie niż prezentowanej poprzednio przez Ministerstwo Finansów. Wskazać przy tym należy, że grupy te nie obejmą dużej części towarów i usług. Celem wprowadzenia tych oznaczeń jest identyfikacja tych towarów i usług, które są narażone na nadużycia.

Wśród oznaczeń identyfikujących transakcje znajdują się m.in. oznaczenia odnoszące się do zmian, które mają wejść w życie z 1 stycznia 2020 r., czyli tzw. quick fixów (piszemy o nich poniżej). Będą to oznaczenia np. dla transakcji łańcuchowych, transakcji trójstronnych czy dotyczących magazynów call-off stock. Oprócz tego oznaczeniom będą podlegały też m.in. transfery bonów jednego przeznaczenia, sprzedaż wysyłkowa i niektóre procedury celne. Podatnicy będą też musieli oznaczyć, że transakcja miała miejsce z podmiotem powiązanym.

Oznaczenia dla grup towarowych, które z definicji są przewidziane dla transakcji sprzedażowych, w przypadku braku wyraźnego wyłączenia, znajdą również zastosowanie dla zakupów, których dokonanie powoduje obowiązek rozliczenia podatku należnego (tj. transakcji dokonywanych na zasadach reverse charge).

• Oznaczenia typów dokumentów

Projekt rozporządzenia zakłada też wprowadzenie szeregu oznaczeń dla typów dokumentów zarówno w ewidencji sprzedaży, jak i zakupu. Wprowadzono również obowiązek podania daty wpływu faktury w ewidencji zakupu. Na tym etapie projekt nie wprowadza (inaczej, niż wcześniej przewidywano) konieczności raportowania terminu i formy płatności.

O dalszych postępach prac legislacyjnych będziemy informować w kolejnych wydaniach Przeglądu.

Ustawa wprowadzająca obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności oraz nową matrycę stawek VAT przekazana do podpisu Prezydenta

W dniu 9 sierpnia 2019 r. Sejm, po rozpatrzeniu poprawek Senatu, uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadzającej obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment) oraz nową matrycę stawek VAT. Ustawa oczekuje obecnie na podpis Prezydenta.

O zmianach tych informowaliśmy szerzej w Przeglądzie podatkowym VAT 5/2019 oraz Przeglądzie podatkowym VAT 6/2019.

Kasy fiskalne w postaci oprogramowania – projekt rozporządzenia przekazany do konsultacji

W dniu 12 sierpnia 2019 r. opublikowany został projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania, którego celem jest umożliwienie podatnikom VAT rejestracji sprzedaży za pomocą oprogramowania (aplikacji) przeznaczonego do urządzeń mobilnych, takich jak telefony czy tablety.

Celem takiego rozwiązania jest zarówno zwiększenie efektywności organów KAS w zakresie kontroli nierejestrowanej sprzedaży detalicznej, jak również zmniejszenie kosztów wywiązywania się podatników z obowiązku ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz usprawnienie procesów rejestracji i kontroli sprzedaży detalicznej w czasie rzeczywistym.

Projektowana regulacja znajduje się obecnie na etapie konsultacji.

‘Szybkie poprawki’ (‘quick fixes’) do przepisów VAT

W dniu 24 czerwca 2019 r. opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy stanowiący implementację Dyrektywy Rady (UE) 2018/1910 oraz rozporządzenia wykonawczego 2018/1912, mających na celu ułatwienie rozliczeń VAT w wewnątrzwspólnotowym obrocie towarami.

Projektowane regulacje zakładają m.in. uproszczenie rozliczania transakcji łańcuchowych w obrocie wewnątrzwspólnotowym, poprzez określenie, która z transakcji w łańcuchu może zostać rozpoznana jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Nowe przepisy doprecyzowują też wymogi warunkujące prawo do zastosowania stawki 0% w transakcjach unijnych.

Planowane przepisy przewidują także wprowadzenie procedury magazynu ‘call-off stock’, która ma zastąpić obecnie uregulowaną przepisami ustawy o VAT instytucję magazynu konsygnacyjnego.

Projektowane regulacje są obecnie na etapie konsultacji, a ich wejście w życie planowane jest na 1 stycznia 2020 r.