Europejski Zielony Ład - neutralność klimatyczna Europy do 2050 r. (część II)

Opodatkowanie energii

• Zmniejszenie preferencji podatkowych dla paliw kopalnych i zwiększenie zachęt dla alternatywnych źródeł odnawialnych, w tym biopaliw, paliw syntetycznych i wodoru.
• Oparcie minimalnych stawek podatkowych o wartość opałową paliw i energii elektrycznej (obecnie stawki uzależnione są od ilości produktu energetycznego) oraz grupowanie produktów energetycznych do celów podatkowych według efektywności środowiskowej.
  

Efektywność energetyczna

• Renowacja 3% budynków publicznych każdego roku w kierunku zwiększenia ich efektywności energetycznej.
• Nowe wymagania dotyczące audytu energetycznego w przedsiębiorstwach działających na terenie Unii Europejskiej, obowiązek monitorowania zużycia energii w centrach danych, aby ułatwić późniejszy rozwój „wskaźników zrównoważonego rozwoju” centrów danych.

Odnawialne źródła energii

• Do 2030 r. 40% energii należy produkować ze źródeł odnawialnych. Konkretne wartości docelowe zostaną zaproponowane w odniesieniu do wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w transporcie, ogrzewaniu i chłodzeniu, budynkach i przemyśle.
• Zaostrzone kryteria zrównoważonego rozwoju w zakresie wykorzystania bioenergii – ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z instalacji o nominalnej mocy cieplnej wynoszącej co najmniej 5 MW (poprzedni próg wynosił 20 MW).
• Wszelkie programy wsparcia dla bioenergii w państwach członkowskich należy opracowywać w sposób zgodny z zasadą kaskadowego wykorzystania biomasy drzewnej.
  

Sektor użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa

• W latach 2021-2025 państwa członkowskie będą zobowiązane zapewnić, że poziom emisji gazów cieplarnianych nie będzie przekraczać poziomu pochłaniania gazów cieplarnianych w odniesieniu do wymienionych w rozporządzeniu kategorii rozliczania gruntów.
• Unijny cel na 2030 r. dotyczący pochłaniania 310 mln ton ekwiwalentu CO2 netto zostanie „rozdzielony” między państwa członkowskie przy określeniu rocznych celów krajowych w okresie 2026-2030.
• Od 2031 r. także emisje inne niż CO2 z sektora rolnictwa zostaną objęte zakresem rozporządzenia LULUCF (w sprawie włączenia emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w wyniku działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem).
• Nowym celem w sektorach użytkowania gruntów, leśnictwa i rolnictwa będzie zmierzanie do osiągnięcia neutralności klimatycznej (poziom zero netto) najpóźniej do 2035 r., a następnie generowanie ujemnych emisji tak, aby od 2036 r. móc zrównoważyć emisje w innych sektorach.

Transport drogowy

• Ograniczenie o 55% emisji z samochodów osobowych i o 50% emisji z samochodów dostawczych do 2030 r. w porównaniu z rokiem 1990.
• Zerowy poziom emisji dla nowych samochodów od 2035 r.

Transport morski
i lotnictwo

• Wprowadzenie limitu intensywności emisji gazów cieplarnianych zużywanych na pokładzie przez statek przybywający do portów podlegających jurysdykcji państwa członkowskiego.
• Obowiązek korzystania z dostaw energii na lądzie lub wykorzystywanie do jej wytwarzania technologii bezemisyjnej. Obowiązek dostarczania klientom przez dostawców paliwa lotniczego coraz większego odsetku zrównoważonego paliwa lotniczego, zaczynając od 2% w 2025 r., a kończąc na 68% w 2050 r., z czego 28% musi być syntetycznym paliwem lotniczym.

Infrastruktura paliw alternatywnych

• Wymóg zwiększenia przez państwa członkowskie zdolności ładowania proporcjonalnie do sprzedaży samochodów bezemisyjnych oraz wymóg instalacji punktów ładowania i tankowania na głównych autostradach w regularnych odstępach - co 60 km w przypadku ładowania energią elektryczną i co 150 km w przypadku tankowania wodoru.

System handlu emisjami i redukcja emisyjności

• Państwa członkowskie będą zobowiązane do przeznaczenia swoich dochodów z aukcji uprawnień do emisji na projekty związane z klimatem i energią, w tym na dekarbonizację w sektorach transportu drogowego i budownictwa.

Transport morski

• Konieczność redukcji emisji o 80-82% do 2050 r. w stosunku do emisji z roku bazowego 1990 przez międzynarodową żeglugę.
• Rozszerzenie istniejącego systemu handlu uprawnieniami do emisji na transport morski (dodanie ok. 90 mln ton dzięki rozszerzeniu o transport morski istniejącego ETS).
• Stopniowe wprowadzanie obowiązku umarzania zweryfikowanych uprawnień do emisji w sektorze transportu morskiego w latach 2023-2025 oraz 100% umorzenie zweryfikowanych emisji od 2026 r. dla firm transportowych.

Transport lotniczy

• Propozycje w zakresie określenia liczby przydziałów dla operatów statków powietrznych na 2024 r.
• Zwiększenie sprzedaży aukcyjnej uprawnień do emisji lotniczych, które zostałyby bezpłatnie przydzielone, gdyby nie zaktualizowano zasad bezpłatnego przydziału, w latach 2024-2026, przy czym od 2027 r. sprzedaż będzie dotyczyła całości wspomnianych przydziałów.

Sektor transportu drogowego i budynków

• Nowy, oddzielny system handlu uprawnieniami do emisji od 2025 r. dla sektora budowlanego i transportu drogowego.
• W pierwszym roku podmioty te będą zobowiązane do posiadania pozwolenia na emisję gazów cieplarnianych i raportowania swoich emisji za lata 2024 i 2025.

Wspólny wysiłek redukcyjny

• Ogólnounijna redukcja emisji gazów cieplarnianych w sektorach ESR (budownictwa komunalnego i komercyjnego, transportu, rolnictwa oraz wykorzystania produktów
  i odpadów) o 40% do 2030 r. w porównaniu z 2005 r.
• Krajowe cele ESR (wartości docelowe) określone głównie w oparciu o średnią wartość PKB na mieszkańca. Wartości wyznaczone dla poszczególnych państw członkowskich wynoszą pomiędzy -10 a -50% (-17,7% dla Polski).

Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM)

• Wprowadzenie cen za emisje dwutlenku węgla w przypadku importu określonych produktów. Nowym systemem objęte mają być towary takie, jak: energia elektryczna, cement, aluminium, stal, żelazu i nawozy.
• Obowiązek zgłaszania przez importerów wielkości emisji zawartych w towarach, które importowali do Europy w poprzednim roku.